Κλιματική Αλλαγή
-
ISO 50001
πιστοποίηση συστήματος διαχείρισης ενέργειας για τα τρία διυλιστήρια
-
240 εκατ. €
σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας -
Βελτίωση κατάταξης CDP
στο επίπεδο Management B για θέματα κλιματικής αλλαγής -
Αποφυγή 1,5 εκατ. τόνων
εκπομπών CO2 λόγω ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στα διυλιστήρια του Ομίλου και επενδύσεων σε ΑΠΕ τα τελευταία 5 χρόνια
Ο Όμιλος έχει θέσει ως στόχο να μειώσει σημαντικά το ανθρακικό του αποτύπωμα (κατά 50% μέχρι το 2030), ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, να οδηγηθεί στον ενεργειακό μετασχηματισμό και να εξελιχθεί σε μια εταιρεία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα μέχρι το 2050.
Μείωση Κατανάλωσης Ενέργειας &
Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου
Η βέλτιστη ενεργειακή αποδοτικότητα και η εξοικονόμηση ενέργειας ήταν και παραμένουν τα κυριότερα εργαλεία για τη συμβολή του Ομίλου στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Παρότι οι συνεχώς βελτιούμενες προδιαγραφές καυσίμων (μηδενικού θείου) την τελευταία δεκαετία συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ατμόσφαιρας, ταυτόχρονα, αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας για την παραγωγή τους. Η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί σημαντικό λειτουργικό κόστος των δραστηριοτήτων του Ομίλου, αλλά ταυτόχρονα και κύρια πηγή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για το λόγο αυτό ο Όμιλος επενδύει στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης και της χρήσης ενέργειας, με πράσινη ηλεκτροδότηση των εγκαταστάσεων παραγωγής και με καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα (π.χ. μπλε και πράσινο υδρογόνο, μονάδες βιοκαυσίμων και τεχνολογίες δέσμευσης των εκπομπών CO2), στην εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγική δραστηριότητα και τη διοικητική λειτουργία, καθώς και στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής του Ομίλου, που σχετίζεται με την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, επιτυγχάνεται με τη χρήση σειράς εργαλείων, όπως η θέσπιση στόχων και δεικτών επίδοσης ενώ παράλληλα αναπτύχθηκαν και πιστοποιήθηκαν Συστήματα Διαχείρισης της Ενέργειας με βάση διεθνή πρότυπα. Ενδεικτικά, παρακολουθούνται όλοι οι περιβαλλοντικοί παράμετροι μέσω κοινών δεικτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πραγματοποιείται σύγκριση (benchmarking) με τις επιδόσεις του κλάδου στην Ευρώπη. Σημαντικό κομμάτι της διαχείρισης των θεμάτων κλιματικής αλλαγής εντός του Ομίλου αποτελεί η συνεχής αξιολόγηση των κινδύνων και των ευκαιριών με βάση το διαμορφούμενο νομοθετικό περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς επίσης και η ανάπτυξη συνεργειών στο πλαίσιο κοινών δράσεων και εκπαιδεύσεων με το προσωπικό και όλους τους κοινωνικούς εταίρους, σε ολόκληρο το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου.
Ο Όμιλος έχει θέσει ως στόχο να μειώσει σημαντικά το ανθρακικό του αποτύπωμα (κατά 50% μέχρι το 2030), ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, να μετασχηματιστεί ενεργειακά και να εξελιχθεί σε μια εταιρεία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα μέχρι το 2050. Πιο συγκεκριμένα έχει θέσει ως στόχο:
- τη μείωση των εκπομπών Scope 1,2 πάνω από 30%, μέσω της βελτιστοποίησης της χρήσης ενέργειας και της εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών μείωσης εκπομπών ΑτΘ, στη δραστηριότητα της διύλισης, και
- την περαιτέρω ανάπτυξη και υλοποίηση επενδύσεων σε ΑΠΕ (πάνω από 2GW) που θα οδηγήσει στην αντιστάθμιση >20% των εκπομπών CO2
Η προσέγγιση αυτή και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αξιολογούνται θετικά, αν ληφθεί υπόψη τόσο η σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση του σχεδίου μετασχηματισμού του Ομίλου και στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων, όσο και η εξωτερική αξιολόγηση από διεθνείς οργανισμούς που ειδικεύονται σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής.
Μείωση εκπομπών Scope 1,2 κατά ~30%
Εκπομπές Scope 1,2 – ktCO2
Αντιστάθμιση πρόσθετου ~20% των εκπομπών μέσω ΑΠΕ
Αντιστάθμίσεις (Offsets) – ktCO2
Επιδόσεις
Κατανάλωση ενέργειας
Η συνολική κατανάλωση ενέργειας του Ομίλου, όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραμμα, είναι αυξημένη κατά 7% σε σύγκριση με το έτος 2020, όπου η κατανάλωση είχε επηρεαστεί από το διάστημα που το διυλιστήριο Ασπροπύργου είχε διακόψει τη λειτουργία του, λόγω εργασιών προγραμματισμένης γενικής συντήρησης.
Όσον αφορά στη διαχείριση ενέργειας, τον Δεκέμβριο του 2021, στα διυλιστήρια του Ομίλου πιστοποιήθηκε επιτυχώς το ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001:2018, με στόχο τη συνεχή βελτίωση και την επίτευξη ακόμα υψηλότερων επιδόσεων ενεργειακής εξοικονόμησης και απόδοσης. Σημειώνεται ότι το εφαρμοζόμενο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης απαιτεί πέραν των συστημικών προδιαγραφών (ελέγχου τεκμηρίωσης, εκπαίδευσης προσωπικού, παρακολούθησης των διορθωτικών και προληπτικών ενεργειών, της επιθεώρησης και ανασκόπησης) και τον προσδιορισμό των ενεργειακών αναγκών, τον εντοπισμό ευκαιριών ενεργειακής βελτίωσης, καθώς και τον καθορισμό συγκεκριμένων αντικειμενικών σκοπών και στόχων αναφορικά με την αποδοτική χρήση ενέργειας, η υλοποίηση των οποίων ολοκληρώνεται με την εφαρμογή προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας ή άλλων σχετικών δράσεων.
Συνολική Κατανάλωση Ενέργειας Ομίλου
2015 – 2021
Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, το 2021, η ιδιοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια αποτέλεσε περίπου το 30% της συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνολική Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Τρόπο Παραγωγής
Σχετικά με την παρακολούθηση και αναφορά των εκπομπών CO2 , ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά όχι μόνο τις άμεσες εκπομπές (Scope 1), αλλά και τις έμμεσες εκπομπές (Scope 2 και 3) στο μεγαλύτερο ποσοστό των δραστηριοτήτων του, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του GHG Protocol, ενώ για τις δραστηριότητες εντός Ελλάδας από το 2020 λαμβάνεται και πρόσθετη πιστοποίηση σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 14064. Συγκεκριμένα, για τα ποσοτικά στοιχεία του 2021, οι επαληθευμένες άμεσες εκπομπές (Scope 1) για τα τρία διυλιστήρια που μετέχουν στο ΕU ETS ανέρχονται σε 3,7 εκατ. τόνους CO2 e, ενώ οι έμμεσες εκπομπές (Scope 2) του Ομίλου από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας φτάνουν τους 438,5 χιλιάδες τόνους CO2 e (περιλαμβάνονται τα κεντρικά γραφεία και οι θυγατρικές).
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα διυλιστήρια του Ομίλου συμμετέχουν, από τη σύστασή τους, στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ – EU ETS), και ακολουθούν όλες τις διαδικασίες παρακολούθησης, υπολογισμού και επαλήθευσης των εκπομπών σύμφωνα με τους Κανονισμούς της 4ης φάσης του 2021-2030, οι οποίοι είναι ακόμα πιο αυστηροί ως προς την ακρίβεια στον τρόπο παρακολούθησης.
Σημειώνεται ότι λόγω των αυξανόμενων στόχων μείωσης εκπομπών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, του μειωμένου ποσοστού δωρεάν δικαιωμάτων που κατανέμονται σε όλα τα διυλιστήρια στην Ευρώπη, αλλά και της συνεπακόλουθης σημαντικής αύξησης της τιμής του δικαιώματος εντός του 2021 (από το επίπεδο των 30€/tn ξεπέρασε τα 80€/tn), το κόστος συμμόρφωσης για την 4η φάση του ΣΕΔΕ έχει αυξηθεί σημαντικά.
Στο παρακάτω διάγραμμα παρατίθενται οι τελικές επαληθευμένες εκπομπές CO2 των τριών διυλιστηρίων του Ομίλου για τα έτη 2020 (για λόγους σύγκρισης) και 2021, καθώς και των αντίστοιχων δωρεάν δικαιωμάτων, όπου φαίνεται η σημαντική αύξηση του ελλείμματος δικαιωμάτων εκπομπών μεταξύ 3ης (έτος 2020) και 4ης φάσης (έτος 2021) του ΣΕΔΕ και του συνεπακόλουθου κόστους κάλυψης αυτού.
Επαληθευμένες Εκπομπές & Δωρεάν Δικαιώματα CO2
στα Τρία Διυλιστήρια του Ομίλου 2021
Συμβολή της Ιδιοπαραγόμενης Ηλεκτρικής Ενέργειας στα Διυλιστήρια του Ομίλου
Επενδύοντας στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, σε όλα τα διυλιστήρια του Ομίλου λειτουργούν μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας, αξιοποιώντας καθαρότερα αέρια καύσιμα και ρεύματα της παραγωγικής διαδικασίας, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην αποφυγή σημαντικού ποσοστού εκπομπών CO2 (παρακάτω διάγραμμα), οι οποίες θα εκπέμπονταν αν η ποσότητα ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από τον εξωτερικό πάροχο. Επίσης, λόγω της ενσωμάτωσης μεγαλύτερου ποσοστού ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής και της συνεπακόλουθης μείωσης του συντελεστή εκπομπών CO2 (στοιχεία ΔΑΠΕΕΠ), παρατηρείται σημαντική μείωση των έμμεσων εκπομπών Scope 2 σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Εκπομπές CO2 που Αποφεύχθηκαν λόγω της Ιδιοπαραγόμενης Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Συνάρτηση με αυτές της Συνολικής Κατανάλωσης στα Τρία Διυλιστήρια
Ο Όμιλος παρακολουθεί επιπλέον και τις άλλες έμμεσες εκπομπές (Scope 3) από τις δραστηριότητές του. Οι κυριότερες προέρχονται από τις μεταφορές πρώτων υλών και προϊόντων με πλοία (εισαγωγές, ενδιάμεσες μεταφορές και εξαγωγές) και από τις δραστηριότητες γραφείων, όπως οι αεροπορικές πτήσεις, ιδιωτικές και άλλες μεταφορές υπαλλήλων και κατανάλωση πρώτων υλών (έργο carbon footprint) από το σύνολο των δραστηριοτήτων στα κτήρια γραφείων του Ομίλου (κεντρικές υπηρεσίες και διυλιστήρια Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Θεσσαλονίκης). Στο πλαίσιο βελτίωσης της παρακολούθησης και περιορισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, ο Όμιλος έχει ξεκινήσει την λεπτομερή καταγραφή των έμμεσων εκπομπών του από όλη την αλυσίδα αξίας.
Το 2021, ο Όμιλος ΕΛΠΕ συμμετείχε για τέταρτη φορά στη διαδικασία αξιολόγησης του CDP (συνέχεια του Carbon Disclosure Project), το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα συλλογής και αξιολόγησης δεδομένων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατανάλωσης ενέργειας και αξιολόγησης του τρόπου ανταπόκρισης των εταιρειών στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της κλιματικής αλλαγής, σε παγκόσμιο επίπεδο. Σημειώνεται ότι, από το 2018, το CDP έχει ενσωματώσει ερωτήσεις του Task Force on Climate-related Financial Disclosures/TCFD, οι οποίες επικεντρώνονται στους χρηματοοικονομικούς κινδύνους και ευκαιρίες της κλιματικής αλλαγής.
Το 2021, ο Όμιλος βαθμολογήθηκε με B (Management- Taking coordinated action on climate issues), βελτιώνοντας για άλλη μία φορά τη βαθμολογία του και επιβεβαιώνοντας έτσι, τη διαχρονική προσήλωση του Ομίλου όχι μόνο στη διαχείριση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, με κύριο γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και ένα χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα. Στόχος του Ομίλου είναι να σταθεροποιηθεί στο επίπεδο Management, και μέσω της υλοποίησης της στρατηγικής και της βελτίωσης των επιδόσεων της όσον αφορά στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, μελλοντικά να ανέβει στην κατηγορία Leadership του CDP.
Κίνδυνοι και Ευκαιρίες που
Σχετίζονται με την
Κλιματική Αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή έχει πλέον αναγνωριστεί ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα. Δράσεις για την προσαρμογή και το μετριασμό των επιπτώσεών της έχουν νομοθετηθεί και αποτελούν προτεραιότητα σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Για τον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ο μετριασμός αλλά και η προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελούν βασικό κομμάτι της στρατηγικής του για βιώσιμη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, πρώτο βήμα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό των δράσεων αποτελεί η αποτύπωση και η διαχείριση των κινδύνων, αλλά και των ευκαιριών που υπάρχουν. Για τον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της στρατηγικής, αναλύονται διεξοδικά οι πιθανοί κίνδυνοι και οι σχετικές χρηματοοικονομικές επιπτώσεις, τόσο από την πλευρά της αντιμετώπισης (mitigation) του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, όσο και από πλευράς της στρατηγικής προσαρμογής (adaptation) στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. για την περίπτωση των φυσικών μεταβολών, οι οποίες εκτιμώνται ως σημαντικές για εγκαταστάσεις κοντά στο παράκτιο μέτωπο της Ελλάδας). Αυτές εξετάζονται και αναλύονται μέσα από διαφορετικούς πυλώνες όπως π.χ. την υφιστάμενη και την επικείμενη νομοθεσία, τις νέες τεχνολογίες, αλλά και τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται ο Όμιλος, ενώ παράλληλα αναλύονται και οι διεθνείς προβλέψεις για την ενεργειακή αγορά και την κλιματική αλλαγή, ούτως ώστε να χαραχθεί η μακροπρόθεσμη στρατηγική του Ομίλου.
Έτσι, προκύπτουν μια σειρά από επιπτώσεις και κινδύνους, οι οποίοι έχουν αξιολογηθεί, όπως το αυξημένο κόστος για καύσιμα και πρώτες ύλες, η μειωμένη ζήτηση ενεργοβόρων προϊόντων, όπως τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και η αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου για τον έλεγχο και περιορισμό των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑΤΘ), όπως το Συστήμα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ – EU ETS) και ο σχεδιαζόμενος μηχανισμός συνοριακού φόρου άνθρακα (CBAM), που οδηγούν στην περαιτέρω αύξηση του κόστους άνθρακα.
Για το 2021, οι προφανείς χρηματοοικονομικές επιπτώσεις για τον Όμιλο, σχετίστηκαν άμεσα με το κόστος κάλυψης του ελλείμματος δικαιωμάτων εκπομπών, καθώς και τα τρία διυλιστήρια του Ομίλου στην Ελλάδα συμμετέχουν στο EU ETS.
Για την περίοδο 2021-2025 (πρώτη υποπερίοδος της 4ης φάσης εμπορίας δικαιωμάτων) και σύμφωνα με τους νέους κανόνες κατανομής δικαιωμάτων, το κόστος συμμόρφωσης έχει αυξηθεί σημαντικά όπως δείχνουν τα στοιχεία του 2021, λόγω της σημαντικής αύξησης της τιμής των δικαιωμάτων (ξεπέρασε τα 80€/tn στο τέλος του 2021), αλλά και της μειούμενης ποσότητας δικαιωμάτων εκπομπών με βάση τους νέους κανόνες κατανομής δωρεάν δικαιωμάτων.
Επιπροσθέτως, με βάση τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο ΣΕΔΕ στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των νέων στόχων μείωσης της δέσμης Fit for 55, αναμένεται περαιτέρω αύξηση του κόστους συμμόρφωσης και ενίσχυση του κινδύνου διαρροής άνθρακας (σημ. ο κλάδος της διύλισης έχει ενταχθεί σε αυτούς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα, δηλ. σημαντική επιδείνωση της ανταγωνιστικότητάς του σε σχέση με τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις εκτός Ευρώπης). Λόγω και της γεωγραφικής του θέση (σύνορα ΕΕ), ο Όμιλος κινδυνεύει ακόμα περισσότερο από ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τον ανταγωνισμό από γειτνιάζουσες χώρες που δεν ανήκουν στο ΣΕΔΕ και παράγουν τα ίδια προϊόντα χωρίς πρόσθετο λειτουργικό κόστος λόγω του επονομαζόμενου κόστους άνθρακα.
Επιπρόσθετα, λόγω του ότι για δραστηριότητες ηλεκτροπαραγωγής δεν κατανέμονται δωρεάν δικαιώματα από το 2013, τα διυλιστήρια επιβαρύνονται επιπλέον με το αυξημένο κόστος για την ηλεκτρική ενέργεια που αγοράζουν, καθώς το κόστος αγοράς δικαιωμάτων για την ηλεκτροπαραγωγή μετακυλίεται στους καταναλωτές.
Οι παραπάνω κίνδυνοι (αυξημένο κόστος CO2, μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώματος, αλλαγές στην ζήτηση και τις προτιμήσεις των καταναλωτών) αξιολογούνται από τη διοίκηση του Ομίλου σε συνεχόμενη βάση, εντός κάθε οικονομικού έτους, εντοπίζονται επενδυτικές ευκαιρίες (λ.χ. ανάπτυξη των ΑΠΕ, αύξηση ενεργειακής απόδοσης, ανάπτυξη προϊόντων χαμηλών εκπομπών) και χαράσσεται η στρατηγική του Ομίλου. Η πιστή εφαρμογή της, έχει ήδη συνεισφέρει στη μείωση του ελλείμματος και του λειτουργικού κόστους άνθρακα μέσω της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης, ενώ παράλληλα καύσιμα χαμηλότερου ανθρακικού αποτυπώματος ήδη αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του κύκλου εργασιών του Ομίλου.
Ο Όμιλος αναγνωρίζει επιπλέον ως ευκαιρία τις νέες, χαμηλών εκπομπών άνθρακα, τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί με γνώμονα την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως οι τεχνολογίες παραγωγής μπλε και πράσινου υδρογόνου, οι τεχνολογίες δέσμευσης, αποθήκευσης και αξιοποίησης εκπομπών CO2 και άλλες τεχνολογίες υποκατάστασης ορυκτών πρώτων υλών με πιο φιλικές στο περιβάλλον πρώτες ύλες.
Λόγω της άμεσης ανάγκης για δράση, οι περισσότερες νέες τεχνολογίες άμεσα αξιολογούνται ως προς τις δυνατότητες εφαρμογής και την αποτελεσματικότητα τους, ώστε να μειώνονται οι πιθανοί κίνδυνοι και να μεγιστοποιούνται τα οφέλη.
Τέλος, συνεχίζεται η αξιολόγηση πιθανών ευκαιριών για περαιτέρω διείσδυση στο φυσικό αέριο, αφού αποτελεί το καύσιμο μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλότερων εκπομπών αλλά και στα προηγμένα βιοκαύσιμα, μέσω της υλοποίησης ποικίλων προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης.
Με βάση τα παραπάνω, μελετάται το εύρος παρεμβάσεων/ έργων για την προσαρμογή των εγκαταστάσεων και των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών στην κλιματική αλλαγή.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Όμιλος συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση πολιτικών για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS), την Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης, κ.α., καθώς επίσης και σε διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως η Συμμαχία “eFuel Alliance” για την προώθηση και ανάπτυξη συνθετικών καυσίμων, ως μέρος της ενεργειακής μετάβασης του κλάδου και του οράματός του για το μέλλον.
